Ideale cocktail voor fraude

De 25 arrestaties naar aanleiding van vermoedelijke fraude tot twee miljoen euro is wellicht het tipje van de ijsberg, vermoed Anseeuw. “In maart 2020 werden zonder veel omzien, op slechts enkele dagen tijd, verregaande sociaal-economische steunmaatregelen ingevoerd. Bij het prille begin van de eerste lockdown was dat ook nodig. Het nadeel daarbij is natuurlijk dat de maatregelen niet fijnmazig zijn, waardoor heel wat steun ook wordt verleend waar dat niet doelmatig is. Tweede nadeel is dat de maatregelen bij uitstek fraudegevoelig zijn. Uit cijfers die ik eerder opvroeg bleek bijvoorbeeld dat tijdens de eerste lockdown bijna 9.000 bedrijven gebruik maakten van tijdelijke werkloosheid en tegelijk mensen aanwierven. In veel gevallen zal het gaan om slapende vennootschappen, zonder enige economische activiteit, die plots wel wakker schoten om wat uitkeringen te incasseren. Komt daar nog bij dat er in de eerste drie weken van de lockdown geen controles op het terrein werden uitgevoerd. Dan is dat wel de ideale cocktail om massale fraude te organiseren.”

Gemiste kans van formaat

Nochtans kan het anders. Kamerlid Anseeuw pleitte de voorbije maanden herhaaldelijk voor fijnmaziger steunmaatregelen die minder fraudegevoelig zijn, maar ook voor gerichte controles. “Op basis van datamining kun je perfect inschatten bij welke bedrijven de kans op fraude groter dan gemiddeld is. Een slapende vennootschap die plots voor haar werknemers, die ze al dan niet snel-snel heeft aangeworven, tijdelijke werkloosheid aanvraagt, dat moet toch een belletje doen rinkelen? Als je die belletjes op basis van datamining doet rinkelen wanneer een aanvraag binnenkomt, dan geeft dat je de kans om bijkomende, gerichte controles uit te voeren. Het is altijd makkelijker om een uitkering niet uit te betalen, dan ze achteraf te moeten terugvorderen. Helaas staat de federale overheid op dat vlak nog in haar kinderschoenen. Ook in het regeerakkoord of de beleidsverklaringen van de verschillende bevoegde ministers staat geen enkele concrete maatregel om hier een versnelling hoger te schakelen. Een gemiste kans van formaat”, besluit Björn Anseeuw.